I. Minister Sprawiedliwości przygotował projekt nowej ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, która ma zastąpić ustawę z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Uznano, że proces resocjalizacji nieletnich, prowadzony między innymi w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych (dalej w tekście zwanymi MOW), nie jest w pełni skuteczny. Stwierdzono, że aktualne unormowania nie rozwiązują problemu, jak postępować z nieletnimi umieszczonymi w MOW, którzy z trudnościami lub wcale nie poddają się procesowi resocjalizacji i swoim postępowaniem demoralizują innych wychowanków placówki mających szansę na resocjalizację.
MOW dla nieletnich (propozycja):
– w normie intelektualnej,
– z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim,
– z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym (to proponowana nowość).
Temu problemowi ma wyjść naprzeciw stworzenie nowego rodzaju placówki – okręgowego ośrodka wychowawczego (OOW).
Projekt przewiduje dwa rodzaje tych ośrodków, ze względu na poziom sprawności intelektualnej nieletnich (z przekształcenia zakładów poprawczych):
– dla nieletnich w normie intelektualnej,
– dla nieletnich z niepełnosprawnością intelektualną (w stopniu lekkim i w stopniu umiarkowanym).
Projekt przewiduje stosowanie w ośrodkach jednego z trzech systemów wychowawczych:
– resocjalizacyjnego,
– resocjalizacyjno-rewalidacyjnego,
– resocjalizacyjno-terapeutycznego.
Wśród proponowanych zmian w 28 ustawach są także oświatowe, tj. ustawy:
1. z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela,
2. z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty,
3. z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej,
4. z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.
II. Przepisy ustawy mają znaleźć zastosowanie w zakresie:
1) postępowania w sprawach o demoralizację – wobec osób, które ukończyły 10 lat i nie są pełnoletnie,
2) postępowania w sprawach o czyny karalne – wobec osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu 13 lat, ale przed ukończeniem 17 lat,
3) wykonywania środków wychowawczych, środka leczniczego lub środka poprawczego – wobec osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby 21 lat, chyba że niniejsza ustawa stanowi inaczej.
III. Proponowane zmiany w zakresie ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela obejmują zakres 9 artykułów: art. 1, 6a, 9g, 17, 30, 32, 42, 88 i 91a.
Uregulowaniami ustawy Karta Nauczyciela mają być ujęci, oprócz nauczycieli zatrudnionych w zakładach poprawczych oraz schroniskach dla nieletnich, także nauczyciele zatrudniani w tworzonych okręgowych ośrodkach wychowawczych.
IV. Proponowane zmiany w zakresie ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty obejmują zakres 2 artykułów: art. 44h i 44o. Zmiany dotyczą kwestii oceniania i klasyfikacji uczniów, a mianowicie:
1) w szkole w okręgowym ośrodku wychowawczym, zakładzie poprawczym i schronisku dla nieletnich śródroczną i roczną ocenę klasyfikacyjną zachowania ustala wychowawca oddziału po zasięgnięciu opinii nauczycieli i wychowawców odpowiednio okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich;
2) uczeń szkoły podstawowej w okręgowym ośrodku wychowawczym, zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich, który posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego i ma opóźnienie w realizacji programu nauczania co najmniej jednej klasy, a który w szkole podstawowej uzyskuje ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć z języka mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języka regionalnego oceny uznane za pozytywne w ramach wewnątrzszkolnego oceniania oraz rokuje opanowaniem w jednym roku szkolnym treści nauczania przewidzianych w programie nauczania dwóch klas, może być promowany do klasy programowo wyższej również w ciągu roku szkolnego.
V. Proponowane zmiany w zakresie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej obejmują zakres 3 artykułów: art. 5a, 7 i 16 – dotyczą włączenia do systemu danych ujmujących okręgowe ośrodki wychowawcze.
VI. Proponowane zmiany w zakresie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe obejmują zakres 10 artykułów: art. 8, 47, 58, 60, 88, 89, 95, 96, 108a i 168.
Proponowane zapisy określają, że:
1. Minister Sprawiedliwości (dalej zwany MS) może zakładać i prowadzić publiczne szkoły i placówki w okręgowych ośrodkach wychowawczych;
2. MS w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, organizację roku szkolnego w szkołach w okręgowych ośrodkach wychowawczych z uwzględnieniem w szczególności specyfiki organizacji pracy wychowawczej i resocjalizacyjnej w tych ośrodkach oraz zapewnienia wykonywania orzeczeń sądowych;
3. MS sprawuje nadzór pedagogiczny nad okręgowymi ośrodkami wychowawczymi oraz nad szkołami w tych ośrodkach z wyjątkiem nadzoru nad nauczaniem przedmiotów ogólnokształcących, który sprawuje kurator oświaty;
4. szkoła w okręgowym ośrodku wychowawczym nie ma obwodu i może być zlikwidowana w każdym czasie, po zapewnieniu uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole;
5. w szkołach ponadpodstawowych zorganizowanych w okręgowych ośrodkach wychowawczych działających w szczególnie trudnych warunkach demograficznych, dopuszcza się organizację nauczania w klasach łączonych
zwiń >>